Nowoczesna archiwizacja w bibliotece

Technologia RFID – w języku angielskim oznacza Radio Frequency Identification, czyli identyfikację za pomocą fal radiowych. Znalazła ona zastosowanie w zdalnych systemach przepływu danych, w których odczyt i zapisywanie informacji są możliwe dzięki specjalnym układom elektronicznym, umieszczanym na obiektach (w przypadku biblioteki – na dokumentach). Niewątpliwie technologia ta przyczyniłby się do zdynamizowania większości procesów bibliotecznych. Można powiedzieć, że to elektroniczny kod kreskowy. RFID, odmiennie od dotychczas stosowanych rozwiązań, pozwala oznakowanemu przedmiotowi (książce) zgłaszać się samodzielnie i identyfikować w zasięgu działania systemu. Do niedawna technologia ta wydawała się nieosiągalna dla bibliotek, z racji wysokich kosztów. Jednak sytuacja zmienia się wraz z postępem mikroelektroniki. Obecnie na dużą skalę produkuje się miniaturowe układy elektroniczne, które umieszcza się na samoprzylepnych etykietach, które można, podobnie jak kod kreskowy – nakleić na książce. Co ważne, odczyt takiej etykiety odbywa się w sposób bezkontaktowy i zdalny – poprzez fale radiowe.

W skład technologii RFID wchodzą:
• Etykietka RFID (zwana tagiem), dzięki której oznacza się identyfikowane książki. Wykonana jest z cienkiego plastiku lub papieru, a na jej powierzchni umieszczona jest antenka nadawczo-odbiorcza i miniaturowy układ elektroniczny, z którego za pomocą fal radiowych następuje odczyt zapisanych informacji. W bibliotekach używa się pasywnych tagów, co znaczy iż nie mają one własnego źródła zasilania, wykorzystując energię sygnału, za pomocą którego dokonuje się jego odczytu.
• Czytnik RFID  – posiada antenę nadawczo-odbiorczą służącą do odczytywania etykiet RFID. Jest on połączony z systemem gromadzącym i przechowującym dane. Czytniki mogą być stacjonarne lub przenośne. W zautomatyzowanej bibliotece takimi czytnikami są: urządzenia do rejestracji wypożyczeń, stanowiska do samodzielnego wypożyczania i zwrotu książek, bramki kontrolujące wyjścia z biblioteki. Do urządzeń przenośnych możemy zaliczyć czytniki do sporządzania skontrum i poszukiwania zaginionych materiałów.

Możliwości jakie daje bibliotece omawiana technologia są ogromne:
• odczyt danych nie wymaga działań operatora (inaczej niż przy kodzie kreskowym, który bibliotekarz musi sczytać),
• następuje przyspieszenie wprowadzania danych,
• odczyt danych odbywa się bez zdejmowania książki z półki (wielka zaleta przy
skontrum) i przy braku widoczności etykiety,
• umożliwia zapis większej ilości informacji niż przy użyciu tradycyjnych kodów kreskowych i pozwala na wielokrotne zapisy i dopisy informacji na nośniku danych,
• zabezpiecza księgozbiór przed kradzieżą i szybko lokalizuje źle odłożone książki w Wolnym Dostępie

Technologia RFID ma również wady. Przede wszystkim musimy powiedzieć o kosztach. Generowane są one nie tylko przez urządzenia, ale przede wszystkim przez same etykiety. Jednocześnie korzyści ze stosowania tego rozwiązania płyną dopiero przy kompleksowym zastosowaniu dla całego księgozbioru biblioteki lub przynajmniej dla wydzielonej kolekcji. Wtedy można mówić o automatycznej inwentaryzacji i przyśpieszeniu pracy wypożyczalni.

Żródło: „Wykorzystanie nowoczesnych technologii i mediów cyfrowych w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Stan na rok 2015 pod redakcją Grażyny Piotrowicz”